Fietsen voorbij Rome

Rome – Apulië

korte beschrijving     overzichtskaart     veelgestelde vragen     foto's

Van tijd tot tijd krijg ik de vraag "Heb je ook tips richting Apulië/Sicilië?" Daarom heb ik nu een track gemaakt van wat na grondige bestudering van Google Maps, Streetview en OpenStreetMap de beste route richting Bari en Brindisi lijkt. Ik heb – afgezien van een stukje in de Abruzzen – hier dus nog niet gefietst. De route kan daarom nog verrassingen in petto hebben.
Een pdf met wat toeristische tips, de tracks en point-of-interest bestanden met de belangrijkste bezienswaardigheden en de (erg schaarse) campings onderweg zijn gratis, maar omdat ik enig idee wil hebben hoeveel belangstelling er is voor een route in Zuid-Italië moet je hem wel bestellen via het bestelformulier op deze site. De track is voorlopig alleen verkrijgbaar in de richting Apulië. Natuurlijk kun je hem omdraaien, maar er is erg veel eenrichtingsverkeer in de plaatsen waar je door komt. Mocht ik er tijd voor vinden dan wil ik ook een track richting Palermo maken.

Vooral een landschapsroute

Zuid-Italië is – met uitzondering van Sicilië – minder rijk bedeeld met stedeschoon dan Noord- en Midden-Italië. De route moet het daarom vooral van het landschap hebben. In de eerste helft van de route is dat bergachtig; later wordt het vlakker en weidser.

Na Rome: eerst drukte
Je verlaat Rome over de Via Appia Antica: een rustige en sfeervolle tocht langs cipressen en oude Romeinse grafmonumenten over de 'Regina Viarum' (Koningin der Wegen). Waar het oorspronkelijke Romeinse keienwegdek bewaard is gebleven valt er niet of nauwelijks op te fietsen, maar op veel plaatsen is een onofficieel onverhard fietspad in het gras naast de weg. Af en toe zul je misschien moeten lopen, maar dat is beter dan fietsen op de drukke moderne uitvalswegen uit Rome. De eerste 40 km na de Via Appia Antica valt aan druk verkeer helaas niet te ontkomen. Je zou daarom kunnen overwegen van Rome tot Valmontana de trein te nemen.

Alternatief via de Abruzzen
Voor wie alle drukte wil vermijden heb ik ook een track gemaakt die direct vanaf Reitsma's Route naar Rome op grote afstand van Rome zuidwaarts gaat door de Abruzzen, het hoogste en ruigste deel van de Apennijnen en één van de weinige streken in het binnenland van Zuid-Italië waar campings zijn. Bij Venafro komt de route door de Abruzzen weer bij de hoofdroute. In de omgeving van Venafro liggen mooie oude olijfboomgaarden (zie foto hierboven).

Voor wie toch liever vanuit Rome vertrekt wordt het na Valmontone rustiger, onder meer omdat je bijna 30 km op een fietspad op een voormalige smalspoorlijn fietst. Culturele hoogtepunten op het eerste deel van de route zijn de abdijen van Casamari en Montecassino. Wie deze laatste wil bezoeken moet rekening houden met een extra klim van ca. 450 meter: de abdij ligt op een berg, maar de route blijft hier beneden in het dal.

Na Benevento met zijn goed bewaard gebleven Triomfboog van keizer Trajanus steek je de Apennijnen over op ruim 800 meter hoogte. Vooral na Benevento liggen de plaatsen ver uit elkaar, met name op de Murge: een eenzame, nagenoeg onbewoonde hoogvlakte voorbij de Apennijnen, met uitgestrekte golvende graanvelden. Regel vooral hier op tijd onderdak en neem voldoende eten en drinken mee, want zelfs een huis om aan te kloppen voor water is hier lang niet altijd! Dichter bij de Adriatische kust kom je in de bewoonde wereld terug en verschijnen de olijfboomgaarden weer in het landschap.
Op weg naar Bari is het Castèl del Monte een onbetwist hoogtepunt; in Bari zelf is de St. Nicolaasbasiliek een aanrader. Voor wie verder gaat naar Brindisi zijn de oude wijken van Matera en de schilderachtige 'trulli' (zie de foto) rond Alberobello de moeite waard.

Verder over zee?
Zowel vanuit Bari als Brindisi vertrekken veerboten over de Adriatische Zee. Vanuit Bari kun je oversteken naar Dubrovnik in Kroatië, Bar in Montenegro, verschillende havenplaatsen in Albanië en naar Corfu, Igoumenitsa en andere bestemmingen in Griekenland. Brindisi heeft veerdiensten op Vlorë in Albanië en diverse bestemmingen in Griekenland. (Klik hier voor een Nederlandstalige site waarop veerbootverbindingen en prijzen vergeleken worden.)
In Dubrovnik kun je weer richting huis fietsen met de nieuwe route "Dwars door de Balkan" die Europafietsers aan het ontwikkelen is. Hij loopt vanaf Dubrovnik door Montenegro, Bosnië-Herzegovina, Kroatië, Slovenië en de Dolomieten naar Bolzano, dat nagenoeg aan Reitsma's Route naar Rome ligt.
Wil je verder naar Athene, dan kan dat vanaf Igoumenitsa met de door Benjaminse uitgegeven route fietsroute door Griekenland. Let op: beide genoemde vervolgroutes zijn behoorlijk pittig!

Overzichtskaart

Veelgestelde vragen

Hoe zwaar is de route?
Totdat je de Apennijnen na ruim 500 km definitief achter je laat is de route vrij zwaar; daarna valt het erg mee. De route achter Rome langs door de Abruzzen is overigens niet zwaarder dan de route via Rome, omdat de bergketens vaak parallel met de route liggen en de overblijvende hellingen met meestal ongeveer 6% niet supersteil zijn.

Hoe lang doe je erover?
Rome – Bari is 603 km; Rome – Brindisi 734 km. Komend van Assisi is de route via de Abruzzen 74 km korter dan via Rome. Komend vanaf de Toscane-route maakt het in afstand nauwelijks uit of je via Rome of de Abruzzen fietst.

Is er genoeg accommodatie onderweg?
Campings zijn er onderweg vrijwel niet: alleen een eindje van de route af zijn er in Bari een paar campings aan de kust. Op weg naar Brindisi zijn er twee campings bij Alberobello. In de nevenroute door de Abruzzen zitten wel een aantal campings. De meeste liggen niet ver van elkaar in het Parco Nazionale d'Abruzzi, Lazio e Molise. Het zou kunnen zijn dat fietsers mini-campings voor me ontdekken. Daar heb ik niet naar gezocht, omdat dat een zeer tijdrovende bezigheid is.
Natuurlijk zijn er onderweg wel hotels, bed & breakfasts en agriturismo's, maar het zijn er wel minder dan in Noord- en Midden-Italië. Vooral tijdens de Apennijnen-oversteek na Benevento en meer nog in de open landbouwgebieden daarna is accommodatie schaars omdat er niet veel toeristen komen. Dichtbij de Adriatische kust is er dan weer meer accommodatie.

Kun je de route met kinderen fietsen?
De lange afstanden tussen rustpunten met voorzieningen, het bijna overal ontbreken van fietspaden en de hoge temperaturen in de zomer: ik zou er nog eens over nadenken voor ik hier kinderen mee naar toe nam. Ik zou het niet doen.

Wat is de beste tijd?
De temperatuur en het landschap zijn op zijn best tussen half april en half juni. De zomermaanden zijn voor de meesten van ons echt te warm hier. Tussen half september en half oktober kan wel qua temperatuur, maar de graanvelden zullen kaal zijn en de rest van de vegetatie verdord.

Hoe is het wegdek?
Op Streetview zagen de meeste wegen er redelijk uit, maar veel opnamen zijn erg oud (tien jaar of meer). Toen waren de wegen in Midden-Italië  beter dan nu.
Ik heb zo min mogelijk onverharde wegen gebruikt. Slechts een enkele keer was een kort onverhard stuk nodig om druk verkeer te vermijden.

Hoe kom ik terug?
Wil je per trein terug laat je dan adviseren door de Treinreiswinkel (zeer aanbevolen!). De huidige stand van zaken is dat je tot Bologna aangewezen bent op regionale treinen en dus een paar keer zult moeten overstappen. Snellere treinen nemen geen fietsen mee binnen Italië. Vanaf Bologna kun je met een Oostenrijkse trein naar Innsbruck en van daar met de Night Jet (nachttrein) naar Düsseldorf. Voor deze beide treinen is reserveren vereist. Vanaf Düsseldorf kun je met een regionale trein naar Arnhem of Venlo.

Vliegen kan vanaf Bari of Brindisi. Soetens Transport, waarmee veel Rome-fietsers hun fiets naar huis laten brengen rijdt niet verder dan Rome, dus je zult de fiets in het vliegtuig mee moeten nemen. Zie hiervoor de tips onder Rome-route > Veelgestelde vragen > Hoe kom ik terug?

De mogelijkheid om vanuit Bari de boot te nemen naar Dubrovnik en vandaar huiswaarts te fietsen is hierboven al aangestipt onder het kopje 'Verder over zee?'.

Foto's

Rome uit over de Via Appica Antica

Uitzicht over de daken van Alatri

Flinke bergen bij Barrea in de nevenroute door de Abruzzen

In de hoofdroute zijn de bergen wat lager, zoals hier in de Valle della Melfa.

Venosa: de Abbazia della Santissima Trinità

In april zijn de uitgestrekte graanvelden voorbij de Apennijnen nog groen.

Na de graanoogst ziet het er heel anders uit.

Matera is één van de hoogtepunten onderweg naar Brindisi.

'Trulli' in Alberobello

Het Castèl del Monte op de route naar Bari