GPS-vragen


Ik ben zelf geen GPS-expert. Wordt je vraag op deze pagina niet beantwoord, neem dan contact op met de leverancier of de producent van het apparaat, of kijk op een GPS-forum, zoals forum.gps.nl, forum.gps-expert.nl, www.gpsopdefiets.nl, of forums.garmin.com/forum.php (Engelstalig). Ook het forum van Europafietsers kan je misschien verder helpen.

Weet je weinig van GPS, volg dan een cursus navigeren: GPS wijzer leert je werken met GPS-ontvangers van Garmin. Navigeer je liever met de smartphone, dan heeft GPS fietser cursussen voor OsmAnd+ (voor Android) of Pocket Earth Pro (voor iPhone).


Navigeren met GPS-ontvanger of met smartphone?

Welke eisen stel ik aan mijn GPS-ontvanger of smartphone?

Hoe zet ik digitale kaarten op mijn smartphone?

Hoe zet ik de tracks op mijn smartphone?

Welke digitale kaart moet ik op mijn GPS-ontvanger zetten?

Hoe zet ik de tracks op mijn GPS-ontvanger?

Hoe maak ik de tracks geschikt voor de Mio?

De tracks lijken niet overeen te komen met de route in de boekjes. Hoe kan dat?

Kun je de route in Google Maps bekijken?

Hoe bewerk ik de tracks?


Navigeren met GPS-ontvanger of met smartphone?

Voordelen van een GPS-ontvanger boven een smartphone zijn:

  • Batterijen gaan langer mee.
  • Apparaat is schok- en regenproef.
  • Bij de duurdere modellen is het scherm bij felle zon beter af te lezen dan bij een smartphone.

Nadelen zijn:

  • Een GPS-apparaat is een flinke aanschaf, terwijl de meeste mensen al een smartphone bezitten.
  • Je zit vast aan de software van de fabrikant.
  • Meestal is een computer nodig om digitale kaarten en routes te beheren.
  • Alleen de duurdere modellen hebben een aanraakscherm.

Voordelen van een smartphone boven een GPS-ontvanger zijn:

  • Door het aanraakscherm, dat bovendien groter is dan dat van een GPS-ontvanger, is de gebruiksvriendelijkheid groter.
  • Kaarten en routes zijn direct op de smartphone te laden. Wanneer je dit voor vertrek doet, of onderweg met een wifi verbinding, is in het buitenland geen dure internetverbinding nodig.
  • Ruime keuze aan navigatie-apps, gratis of voor slechts enkele euro's. Bovendien zijn de kaarten wereldwijd gratis! Goede apps zijn OsmAnd+ (voor Android, enkele euro's) en Pocket Earth Pro (voor iPhone, enkele euro's). Van beide laatste bestaan ook gratis versies, maar die hebben enkele beperkingen. Je kunt ook kiezen voor Maps.me, maar dan moet je de tracks omzetten van het .gpx-formaat naar het .kml-formaat. Dat kan heel eenvoudig online met Gpx2kml.com.
    Alle genoemde apps gebruiken kaartmateriaal van OpenStreetMap. Dat is handig, omdat ook de tracks die je op deze site kunt downloaden met behulp van deze kaarten gemaakt zijn. Bovendien toont OpenStreetMap veel voor fietsers relevante informatie.
  • Bijna iedereen heeft al een smartphone. Als je daarmee navigeert scheelt dat de investering in een ander apparaat.

Nadelen zijn:

  • Batterijen zijn eerder leeg. Maar er bestaan oplossingen om ze al fietsend bij te laden met een accupack en/of een naafdynamo.
  • Een telefoon is kwetsbaarder voor schokken en regen dan een GPS-ontvanger. Daarom is een water- en schokbestendige behuizing nodig. In de cursussen navigeren met de smartphone (zie bovenaan deze pagina) wordt hieraan dan ook veel aandacht besteed.

Welke eisen stel ik aan mijn GPS-ontvanger of smartphone?

Op www.gpsopdefiets.nl worden verschillende modellen met elkaar vergeleken.
Let bij aanschaf van een GPS-ontvanger op de volgende zaken:

  • Robuust en waterdicht model
  • Helder scherm, ook bij zonlicht (de modellen met aanraakscherm voldoen op dit punt meestal minder)
  • Lange batterijduur
  • Geheugen voor flink wat trackpunten. De track van de hele route omvat bijna 30.000, maar je kunt hem opknippen in deeltracks of het aantal trackpunten (maar daarmee ook de nauwkeurigheid) verkleinen. Dit is vooral nodig bij oudere modellen GPS-ontvangers, zoals de Garmin eTrex, Vista of Legend.
    Ook als je toestel veel trackpunten aan kan is het bij veel modellen raadzaam de track op te knippen in stukken van max. 100 km. Dit wordt onder meer aanbevolen voor de Mio en de Garmin Edge. Modellen van Teasi kunnen max. 300 km aan. Op de pagina met GPS-tracks kun je daarom ook de route opgeknipt in etappes downloaden, echter alleen de meest gevraagde versie, dus niet de versie voor de de terugweg en ook niet de speciaal voor de racefiets gemaakte tracks. Wil je die gebruiken dan moet je zelf even de track opknippen als je GPS-apparaat een heel lange track niet kan behappen. Onder het kopje 'Hoe bewerk je de tracks?' kun je lezen hoe je tracks opknipt en/of het aantal trackpunten vermindert.
  • Goede kaartondersteuning (bij voorkeur OpenFietsMap of Open Fietsmap Lite, omdat mijn tracks daarop getekend zijn)
  • Let op: sommige apparaten (o.a. Mio en Garmin  Edge) herberekenen de tracks tot een eigen route, die afhankelijk van onder meer de geïnstalleerde kaart kan afwijken van de oorspronkelijke track. Dit is natuurlijk niet aan te raden. Check voor je een apparaat koopt of het op deze manier werkt.
    Heb je al een dergelijk apparaat, dan kun je het beste de gratis kaarten van OpenFietsMap of OpenFietsMap Lite gebruiken. Open Fietsmap Lite kun je hier downloaden. Deze kaarten kennen vrijwel alle weggetjes en paadjes die de route gebruikt. Een andere oplossing is de geïnstalleerde kaart uit te schakelen en te fietsen op een leeg scherm dat alleen de track en je positie aangeeft. Zo lang je positie op de track ligt zit je op de route.

Let bij aanschaf van een smartphone om mee te navigeren op de volgende zaken:

  • Kwaliteit van de ingebouwde GPS-ontvanger
  • Helder scherm, ook bij zonlicht
  • Voldoende snelheid
  • Kies bij voorkeur een smartphone waarvoor een schok- en weerbestendige behuizing op de markt is.
    Alle iPhone modellen voldoen goed als navigatie-instrument. Navigeren met een iPad is af te raden: het grote scherm gebruikt teveel energie. In iets mindere mate geldt dit ook voor de iPad-mini. Van de Android smartphones voldoen in elk geval de topmodellen van de bekende merken.
  • Als je de digitale kaarten op je smartphone downloadt van alle regio's waar de route naar Rome door loopt moet je misschien geheugenuitbreiding kopen. Je hebt de kaarten nodig van Nederland, Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts, Hessen, Baden-Württemberg, Beieren, Oostenrijk, Trentino-Alto Adige, Veneto, Emilia-Romagna, Umbria, Toscane en Lazio. Als je vanuit België vertrekt komt de kaart van België daar natuurlijk nog bij.

Hoe zet ik digitale kaarten op mijn smartphone?

Bij de navigatie-apps OsmAnd+ (voor Android) en PocketEarth Pro (voor iPhone) zitten de kaarten 'ingebakken' in de app. Je moet alleen nog even de kaarten downloaden die je nodig hebt. Doe dit wel wanneer je wifi hebt, want het zijn heel grote bestanden! Als je telefoon niet zo veel geheugen heeft moet je misschien geheugenuitbreiding bijkopen.

Je hebt de kaarten nodig van:
–  Nederland
–  België (alleen als je van daaruit vertrekt natuurlijk)
–  Voor Duitsland: kaarten van de regio's Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts, Hessen, Baden-Württemberg, Beieren
–  Oostenrijk
–  Voor Italië: kaarten van de regio's Trentino-Alto Adige, Veneto, Emilia-Romagna, Umbria, Toscane en Lazio

Voor de digitale Zuid-Italiaanse routes heb je  nodig:
–  Voor de route Rome – Apulië: Lazio, Abruzzo, Molise, Campanië, Basilicata en Apulië
–  Voor de route Rome – Palermo: Lazio, Abruzzo, Molise, Campanië, Basilicata, Calabrië en Sicilië
–  Voor het Rondje Sicilië heb je alleen de regiokaart Sicilië nodig.

 

Hoe zet ik de tracks op mijn smartphone?

Onderstaande werkwijze vertelt hoe het werkt bij OsmAnd+ en een Samsung smartphone, maar vermoedelijk werkt het voor andere navigatie-apps en telefoons ongeveer net zo. Gebruik je MapsMe dan moet je de tracks eerst converteren van het gpx-format naar het kml-format. Dat kan heel eenvoudig online met Gpx2kml.com.

  • De GPS-tracks worden gedownload in de vorm van een zip-file. Nieuwere computers herkennen die meestal meteen en pakken hem automatisch voor je uit. Doet je computer dat niet, dan moet je de zip-file eerst "uitpakken" om de gpx-bestanden te krijgen die je in je GPS-apparaat kunt laden. Hiervoor moet zip-software op je computer geïnstalleerd zijn.
  • Stuur vanaf je computer een mail naar jezelf met in de bijlage de tracks die je op je telefoon wilt zetten.
  • Open die mail op je telefoon en tik in het mailprogramma achter het gpx-bestand op Opslaan.
  • Open Mijn bestanden en tik op het bestand dat je wilt gebruiken.
  • Open OsmAnd+ wordt automatisch geopend
  • Tik Mijn plaatsen en daarna op Import.
  • Tik op de track die je wilt gebruiken en daarna op Toon op kaart.
  • Klaar! De track is nu zichtbaar in OsmAnd+.

Let op: als je al eerder een track met dezelfde naam hebt gedownload blijft OsmAnd+ die oudere versie gebruiken, ook als je de nieuwe versie naar jezelf gemaild hebt. In dat geval moet je eerst in Mijn Bestanden de oude versie wissen. Of je geeft de nieuwe versie een andere naam. Dit speelt vooral wanneer je de tracks gedownload hebt maar de reis daarna niet doorging. Na verloop van tijd kan de track gewijzigd zijn omdat ik hem aanpas als situtaties gewijzigd zijn of langdurige omleidingen die ook in de track verwerkt zijn weer voorbij zijn.

 

Welke digitale kaart moet ik op mijn GPS-ontvanger zetten?

De tracks van de Rome-route zijn op basis van OpenStreetMap. Als je OpenFietsMap gebruikt zal de track optimaal samenvallen met de wegen op de kaart. Op een andere kaart kan de positie van de wegen een heel klein beetje anders zijn, zodat het lijkt of je net naast de weg moet fietsen in plaats van erop.

De kaarten van OpenFietsMap zijn gebaseerd op de geodata van OpenStreetMap en tonen veel voor fietsers relevante informatie, zoals  fietsenzaken en fietspaden. Nieuwe versies van OpenFietsMap kunnen in detail afwijken van oudere: de geodata van OpenStreetMap komen van talloze vrijwilligers die met hun GPS-apparaat wegen vastleggen. Het kan zijn dat er na verloop van tijd data voor handen komen die nauwkeuriger zijn.

De bij sommige GPS-ontvangers meegeleverde City Navigator Europe kaart voldoet wel voor het volgen van de route en de algemene oriëntatie, maar de kaart is wat grover en toont bijvoorbeeld geen fietsenzaken en minder fietspaden.

OpenFietsmap of OpenFietsmap Lite installeren op de computer
Voor zo ver ik weet kunnen de OpenFietsMap kaarten wel op een Windows computer geïnstalleerd worden, maar niet op een Mac. Op een Mac kun je wel OpenFietsMap Lite installeren. Het enige verschil met OpenFietsMap is dat er geen hoogtelijnen getoond worden en minder vormen van grondgebruik. Installeren gaat als volgt:

  • Ga naar https://garmin3.bbbike.org/.
  • Kies Garmin Openfietsmap Full (voor PC) of Garmin Openfietsmap Lite (voor Mac).
  • Vul een land in.
  • Klik op Extract.
  • Garmin gaat dan de kaart voor je maken en verstuurt een mail zodra die beschikbaar is. In de mail zit een link waarmee je de kaart kunt downloaden. Dat moet je binnen 48 uur doen, want daarna wordt je kaart van de server gehaald.
  • Download de kaart. Dit kan een aantal minuten duren, want het zal een heel grote bestand zijn. Pak na het downloaden het zip-bestand uit.
  • Verder kan ik je niet helpen, want op mijn (stokoude) computer kon ik het bestand niet openen. Sorry!

 

Hoe zet ik de tracks op mijn GPS-ontvanger?

  • De GPS-tracks worden gedownload in de vorm van een zip-file. Nieuwere computers herkennen die meestal meteen en pakken hem automatisch voor je uit. Doet je computer dat niet, dan moet je de zip-file eerst "uitpakken" om de gpx-bestanden te krijgen die je in je GPS-apparaat kunt laden. Hiervoor moet zip-software op je computer geïnstalleerd zijn.
  • Wil je de tracks gebruiken op een ouder model Garmin of een Mio, download dan de in delen opgesplitste track.
  • Koppel daarna je GPS-ontvanger aan je computer.
  • Werk je met BaseCamp, dan kun je je hele verzameling op de GPS-ontvanger laden door in het menu Overdracht "Mijn verzameling naar toestel verzenden" te kiezen.
  • Werk je met Mapsource, klik dan op de knop "Overdragen", vink "Tracks" aan en klik vervolgens op "Verzenden naar apparaat".
  • Om de verschillende tracks op mijn site uit elkaar te houden hebben ze vrij lange namen gekregen. Als het scherm van je GPS-ontvanger te klein is om zo'n lange naam te tonen, geef de track(s) dan een kortere naam, bijvoorbeeld 'Rome.gpx' of 'Rome 1.gpx', 'Rome 2.gpx' enz.

Hoe maak ik de tracks geschikt voor de Mio?

Bijna alle tracks voor de Rome-route heb ik geschikt gemaakt voor de Mio, zie onder Rome-route > GPS-tracks > Tracks voor Mio. De GPS-tracks van de routes voorbij Rome, die je kunt bestellen samen met de pdf-routes moet je echter zelf bewerken. De tracks moet je eerst opknippen in stukken van maximaal 200 km, zie het hoofdstukje 'Hoe bewerk je de tracks?' hierboven. Alle tracks, dus ook die al korter dan 200 km zijn, moet je daarna converteren naar het gpx-format dat Mio begrijpt. Dat kan met Alltrails Converter. Klik daarin op het + teken om de track die je wilt converteren te selecteren. Je kunt maar één track tegelijk converteren. Kies onder 'Convert to' de optie 'Track/Route' en onder 'Download as' de optie: 'GPX track'. Scrol naar benenden en klik op 'Convert file'. De geconverteerde track wordt opgeslagen in je map Downloads, tenzij je natuurlijk op je computer daarvoor een andere plaats hebt ingesteld.
Alleen voor gpx-bestanden die geen track bevatten maar een verzameling points-of-interests moet je bij 'Convert to' de optie 'Waypoints' kiezen.

 

De tracks lijken niet overeen te komen met de route in de boekjes. Hoe kan dat?

Op de site kun je verschillende versies van de tracks downloaden: de tracks die bij de nieuwste boekjes horen, maar ook de tracks die bij de iets oudere drukken horen. De route kan in de nieuwste druk veranderd zijn ten opzichte van de vorige druk.
Het kan ook zijn dat je een GPS-apparaat gebruikt dat de track herberekent aan de hand van de geïnstalleerde kaart. Dat kan tot onverwachte afwijkingen van de route leiden. Dit is onder meer het geval bij Mio, Teasi en Garmin Edge. De minste kans op dit probleem heb je als je de OpenFietsMap of OpenFietsMap Lite installeert, want daar heb ik de tracks op getekend. Zie de alinea over OpenFietsMap hierboven.

 

Kun je de route in Google Maps bekijken?

Nee, daarvoor is de route te lang. Je kunt hem wel in Google Earth bekijken, als je dit gratis programma gedownload hebt.
Als je op de kaart met fietsroutes op de site van Europafietsers mijn route aanklikt is die met een bolletjeslijn aangegeven op een Google Maps kaart. Je kunt dan ook Google foto's zien die in de (wijdere) omgeving van de route gemaakt zijn (maar meestal dus niet vanaf de route zelf). Of bekijk op YouTube de mooie animatie die Ad van Gestel maakte van de route. In die animatie zie je de route als een gekleurde lijn steeds verder lopen over een kaart waarop het reliëf heel goed tot zijn recht komt. 

 

Hoe bewerk ik de tracks?

Voorop gesteld: de tracks zijn in zo veel verschillende varianten van deze stite te downloaden dat maar heel weinig fietsers de behoefte zullen hebben om de tracks te bewerken. Gelukkig maar, want het is best lastig, vooral doro de zonderlinge manier waarop het programma BaseCamp met bestanden omgaat: heel anders dan elke andere software. Ik weet maar twee gevallen waarin dit hoofdstukje van nut kan zijn:

–  Wil je de tracks van de Zuid-Italiaanse routes gebruiken op een Mio of een ouder model Garmin dan moet je de tracks in stukken opsplitsen. Voor de Mio mogen die max. 100 km zijn; voor oudere Garmins kunnen het denk ik wel iets langere stukken zijn. De tracks van de route naar Rome heb ik al opgeknipt in etappes.
–  Wil je een doorlopende track van je hele reis maken en volg je niet alleen maar de hoofdroute naar Rome (of één van de drie Zuid-Italiaanse hoofdroutes), dan moet je verschillende tracks aan elkaar vastknopen als je maar één track wilt overhouden. Maar ik denk dat de meeste fietsers wel kunnen leven met meer dan één track op hun toestel.

Werken met BaseCamp
Je kunt de tracks bewerken met behulp van de gratis software BaseCamp. Die kun je downloaden van de site van Garmin, ook als je geen Garmin toestel hebt. Je kunt met BaseCamp tracks opknippen in stukken, tracks aan elkaar knopen of de richting omdraaien. Zo kun je bijvoorbeeld een variant van de route inlassen in je track. Op de site van OpenFietsMap vind je meer tips & tricks voor BaseCamp dan hieronder genoemd worden. Wil je andere software gebruiken, dan heb je misschien iets aan de GPS-fora die bovenaan deze pagina worden genoemd.

Alle bewerkingen begin je als volgt:

  • In alle gevallen begin je met importeren van de te bewerken tracks: kies in het menu Bestand de optie Importeren.
  • Klik daarna in het veld "Op mijn computer" meteen op Mijn verzameling; anders blijven tracks en POI's die je gewist hebt gewoon in de verzameling staan.
  • Selecteer daarna in het veld "Mijn verzameling" de track die je wilt bewerken door daarop te dubbelklikken. Je kunt ook in de kaart dubbelklikken op de track die je wilt bewerken.
  • Je kunt je werk bewaren door in het menu Bestand de optie Exporteren te kiezen. Je kunt zo de hele verzameling bewaren of alleen geselecteerde items.

De naam of de kleur van de track wijzigen

  • Selecteer de track waarvan je de naam of kleur wilt veranderen. Er verschijnt een venster met de gegevens van de track.
  • Typ een nieuwe naam in het veld bovenin het nieuwe venster.
  • Kies desgewenst een andere kleur geheel onderin het venster. De gekozen kleur wordt alleen vertoond in BaseCamp;
    de keuze heeft geen invloed op de weergave van de track op je GPS-ontvanger of telefoon.


De richting van de track omdraaien

  • Selecteer de track die je wilt omdraaien. Er verschijnt een venster met de gegevens van de track.
  • Klik op de knop met het tandwieltje (linksonder in het venster) en kies Spoor omkeren.
    Bij sommige versies van BaseCamp heet deze optie Invert Track.

Tracks splitsen

  • Selecteer het punt waar je de track wilt splitsen. Dit kan door op de kaart op het gewenste punt van de track te dubbelklikken of door in het venster met trackgegevens op de juiste regel te klikken.
  • Klik op de knop met het tandwieltje (linksonder in het venster) en kies Op geselecteerde punt splitsen. De track wordt gesplitst in twee delen. Eén deel houdt de oorspronkelijke naam; het andere deel krijgt 001 achter de oorspronkelijke naam. Zo ontstaan na een paar keer splitsen erg lange onhandige namen (bijvoorbeeld Hoofdroute 001 001 001), die je echter in BaseCamp makkelijk kunt wijzigen (bijvoorbeeld in Track 1, Track 2 enz.)
  • Wanneer je één van beide nieuwe deeltracks niet nodig hebt, dan kun je die wissen door de naam van de track te selecteren in het veld "Mijn verzameling" en op delete te drukken.

Tracks samenvoegen

  • Selecteer op de kaart het eindpunt van de eerste en het beginpunt van de tweede track die je met elkaar wilt verbinden. Je doet dit door een rechthoek over de kaart te slepen waarin beide punten te zien zijn.
  • Kies in het menu Wijzig de optie Sporen samenvoegen.
  • Het kan gebeuren dat niet de twee uiteinden die vlak bij elkaar liggen verbonden worden, maar de beide andere uiteinden. Kies in dat geval in het menu Wijzig "Maak ongedaan", draai van beide sporen de richting om en verbind ze opnieuw. Mijn ervaring is dat het dan wel goed gaat. Niet vergeten daarna de richting opnieuw om te draaien!

Het aantal trackpunten verkleinen

  • Selecteer de track waarvan je het aantal trackpunten wilt verminderen. Er verschijnt een venster met de gegevens van de track.
  • Klik op de knop met het tandwieltje (linksonder in het venster) en kies Spoor filteren.
  • Kies als methode 'automatisch'.
    Onderin het venster van de track staat het aantal trackpunten vermeld. Vind je het nog te groot, zet de schuifregelaar dan verder richting 'minder punten'.